ma túy đá, meth.

Từ những năm 60, tâm thần học có một bước chuyển biến quan trọng về xây dựng mô hình tổ chức cứu chữa bệnh tâm thần và chăm sóc sức khoẻ tâm thần (CSSKTT) trên cơ sở lồng ghép với y tế cộng đồng.

Không xây dựng các bệnh viện tâm thần lớn và tập trung mà xây dựng các bệnh viện tâm thần cỡ nhỏ và trung bình 100 - 500 giường bệnh ở gần các khu vực dân cư. Giảm thiểu các cơ sở giam giữ nội trú, đưa tối đa bệnh nhân tâm thần trở về với gia đình.

Thực hiện CSSKTT do nhiều bộ môn tham gia như bác sĩ tâm thần, cán bộ tâm lý lâm sàng, cán sự xã hội, y tá điều dưỡng bệnh tâm thần.

Tương đương với 2 khu vực tâm thần chung lại có một khu vực tâm thần dành cho trẻ em.

Về tổ chức mạng lưới CSSKTT trong nhà trường phổ thông

- Theo tài liệu của nứơc Mỹ, các trường học đang nhận ra rằng: việc cộng tác với các ngành khác trong cộng đồng là cần thiết trong việc CSSKTT cho học sinh trong nhà trường.

- Người ta cũng đề nghị tăng cường các dịch vụ CSSKTT trong nhà trường và có thể tư nhân hoá các dịch vụ này.

 - Có các cơ cấu của mô hình mạng lưới nêu ra như: đội CSSKTT gồm các thành viên như nhà trường, gia đình và cộng đồng.

Mô hình ở Australia

 + Đã đưa ra những dự án quốc gia về một số khu vực nhà trường trong các cấp học ở những vùng nông thôn và thành phố khác nhau. Mục đích của dự án là gắn kết sự tiếp cận của nhà trường để tăng cường CSSKTT và phòng chống tự sát ở các trường PTTH.

+ Bên cạnh đó người ta cũng thiết kế chương trình sức khoẻ ở trường tiểu học và trung học cơ sở.

Mô hình ở Thái Lan

+ Có hình thức hội CSSKTT học đường, bao gồm các thành phần tham gia:

- Bệnh viện: hoặc khoa tâm thần thanh - thiếu niên hoặc khoa tâm thần cộng đồng có nhiệm vụ giảng dạy, nghiên cứu và phục vụ học sinh ở các trường học.

- Nhà trường: gồm hiệu trưởng, giáo viên tham vấn và giáo viên trực tiếp hướng học sinh, đặc biệt là giáo viên giảng dạy cho các trẻ em có khuyết tật về tâm thần.

+ Về nhà trường, để thực hiện những công việc cụ thể cho CSSKTT, họ thành lập các đội công tác bao gồm giáo viên sư phạm, nhà Tâm thần học và cha mẹ học sinh.

Tổng quan về trị liệu tâm lý

Trị liệu tâm lý là sự điều trị các rối loạn cảm xúc, hành vi, nhân cách và tâm thần thông qua giao tiếp dùng ngôn ngữ hay phi ngôn ngữ với người bệnh. Trong thực hành trị liệu tâm lý có thể bao gồm cả việc giúp gười bệnh cách thức giải quyết các vấn đề trong cuộc sống và điều trị bằng thuốc đối với một số rối loạn.

Trị liệu tâm lý thường bị nhầm với tư vấn. Điều này gây khó trong việc lựa chọn phương pháp can thiệp. Tư vấn khác với trị liệu tâm lý ở chỗ tư vấn là hoạt động mang tính chuyên môn mà trong đó nhà tư vấn giúp đối tượng hiểu vấn đề, giải quyết vấn đề, đưa ra lời khuyên, sự đánh giá, chỉ dẫn đối tượng cách kiểm soát bản thân. Trong tư vấn, nhà tư vấn thường đưa ra các phương án để đối tượng lựa chọn cho việc quyết định, đánh giá vấn đề.

Trị liệu tâm lý có hiệu quả trong điều trị bệnh trầm cảm, lo âu, rối loạn ám ảnh cưỡng bức, rối loạn nhân cách và một số rối loạn tâm thần khác. Trị liệu tâm lý thường được sử dụng kết hợp với điều trị thuốc đối với bệnh tâm thần phân liệt và các rối loạn lưỡng cực. Trong nhiều trường hợp cần có sự phối hợp trị liệu tâm lý với điều trị thuốc. Chẳng hạn thuốc chống trầm cảm có thể giúp người bệnh tham gia tích cực hơn vào quá trình trị liệu và đưa đến kết quả tốt hơn.

Có nhiều loại tâm lý liệu pháp thay đổi tuỳ thuộc cá nhân, tính cách, học vấn và tín ngưỡng của nhà trị liệu. Trong một vài trường hợp, sự khác biệt chỉ là do phương pháp sử dụng. Trong những trường hợp khác là do sự khác biệt về lý thuyết nhân cách. Như có nhà trị liệu chủ trương phải hoàn toàn hướng dẫn người bệnh, còn người khác lại đặt trách nhiệm vào bệnh nhân.

Hầu hết mọi phương pháp đều hướng về mục đích cuối cùng là giúp đỡ cá nhân thích ứng vào các vấn đề của mình một cách thỏa mãn hơn. Do đó các phương pháp đều có nhiều đặc  điểm chung.Phần nhiều các loại tâm lý liệu pháp sử dụng theo mức độ khác biệt nguyên tắc “thải trừ” (catharsis) hay loại bỏ căng thẳng cảm xúc bằng cách nói ra hay biểu diễn các thất vọng của mình. Sự thải trừ thường tiến hành chậm vì đa số các  vấn đề gây lo âu, sầu muộn thường gồm các ý tưởng hay kinh nghiệm đau thương về mặt tâm lý. Những buổi trị liệu ban đầu thường ít hiệu quả. Người bệnh thường chỉ nói các khía cạnh nông cạn vấn đề của họ khi mới bắt đầu. Sau đấy ít lâu, họ mới chịu đi sâu vào vấn đề và đề cập đến các cảm xúc mà họ đã giấu kín ngay cả đối với họ, cũng như với kẻ khác

Có nhiều trường phái tâm lý, mỗi trường phái có cách xây dựng cơ sở lý thuyết khác nhau và đưa ra phương pháp trị liệu tâm lý cũng rất khác nhau. Một số liệu pháp tâm lý chính:

 - Liệu pháp phân tâm (phân tích tâm lý): cho rằng người ta mắc bệnh là do những xung đột giữa những nhu cầu, những mong muốn mang tính bản năng với khả năng thoả mãn những nhu cầu, mong muốn đó. Người bệnh không ý thức được những nguyên nhân này, nên nhiệm vụ của nhà trị liệu là bằng nghiệp vụ chuyên môn của mình phải phát hiện ra những dồn nén, tức là những nguyên nhân gây bệnh. Khi nguyên nhân được soi sáng trên bình diện ý thức (được giải toả), thì xung đột sẽ hết, người bệnh sẽ khỏi bệnh.

- Liệu pháp hành vi: không chú trọng đến nguyên nhân, chỉ tập trung vào điều chỉnh những hành vi lệch lạc. Người bệnh chỉnh hành vi theo mẫu đúng, có sự hướng dẫn đánh giá của nhà trị liệu và chế độ thưởng phạt rõ ràng. Người bệnh nhận thức được hành vi cần phải điều chỉnh như thế nào.

- Liệu pháp nhận thức: cho rằng những ý nghĩ sai lệch và không được tổ chức (những suy nghĩ này có ảnh hưởng đến cảm xúc và hành vi của người bệnh) là điểm chung cho tất cả các xáo trộn tâm lý. Việc đánh giá hiện thực và làm giảm những suy nghĩ này tạo sự tiến bộ về cảm xúc và hành vi. Nhà trị liệu bằng nhiều cách khác nhau tìm kiếm việc tạo ra những thay đổi nhận thức - thay đổi hệ thống tư duy và niềm tin của người bệnh - trong trật tự -để cuối cùng đem đến sự thay đổi trong cảm xúc và hành vi. –

Ngoài ra còn có các liệu pháp tâm lý khác dựa theo sự phối hợp các cách tiếp cận tâm lý (như trị liệu nhận thức hành vi), hay không dựa theo một các tiếp cận điển hình nào. Các nhà trị liệu có thể học nhiều trường phái tâm lý khác nhau và họ lựa chọn những hoạt động trị liệu phù hợp của mỗi trường phái tuỳ theo bối cảnh trị liệu, đặc điểm tâm lý cá nhân người bệnh. Các hình thức trị liệu, có nhiều cách phân chia các hình thức trị liệu dựa trên những tiêu chuẩn khác nhau:

+ Theo sự ảnh hưởng của liêụ pháp tâm lý lên người bệnh có các liệu pháp trực tiếp và gián tiếp.

+ Theo số lượng người bệnh tham gia có liệu pháp cá nhân, liệu pháp nhóm (liệu pháp gia đình cũng được coi là liệu pháp nhóm).

+ Theo tính chất điều trị có trị liệu bệnh sinh (giải quyết nguyên nhân), trị liệu triệu chứng (nhằm xoá bỏ một số triệu chứng).

+ Theo mục đích điều trị (điều chỉnh hành vi, củng cố hành vi).

+ Theo dạng hoạt động: Trò chuyện, trò chơi, hành vi, nghệ thuật: vẽ, âm nhạc, tâm kịch.

Trực tiếp tư vấn và điều trị nghiện rượu, nghiện heroin, rối loạn tâm thần nội sinh, do stress hoặc do sử dụng rượu, cần sa, cỏ Mỹ, ma túy đá (nghiện đá, ngáo đá), thuốc lắc, ketamin. Tiến sĩ, Bác sĩ Trần thị Hồng Thu, hiện đang công tác tại https://www.maihuong.gov.vn/vi/doi-ngu-chuyen-mon.htm - Điện thoại, Zalo, Facebook 0988 079 038