ma túy đá, meth.

Rối loạn nhân cách ranh giới là gì?

Rối loạn nhân cách ranh giới (BPD) là một rối loạn quy định cảm xúc ảnh hưởng đến 5%  dân số. Cho đến vài thập kỷ trước, những người được chẩn đoán mắc chứng rối loạn này được cho là không thể điều trị được. Mặc dù vậy, các cá nhân sống chung với BPD vẫn tiếp tục đối mặt với sự kỳ thị. Tuy nhiên, với sự phát triển của y học ngày nay đã giúp thay đổi câu chuyện cho những người bị rối loạn này, đem lại hi vọng và sự phục hồi.

Nhiều triệu chứng rối loạn nhân cách ranh giới tương tự như các rối loạn khác, chẳng hạn như rối loạn lo âu, tâm thần phân liệt, và các rối loạn khác như:

• Rối loạn nhân các ái kỷ, tự thèm muốn, đòi hỏi, dễ bị kích động, trống rỗng.

• Tính cách tự ái không chấp nhận những lời chỉ trích, cái tôi rất lớn, thiếu sự đồng cảm, ghen tỵ, liên tục đòi hỏi những ưu đãi đặc biệt.

• Chống đối xã hội, nhẫn tâm, liều lĩnh, bốc đồng, cáu kỉnh, lừa gạt, và cảm xúc hời hợt.

Các triệu chứng của rối loạn nhân cách ranh giới có thể được tóm tắt như sự bất ổn trong tâm trạng, suy nghĩ, hành vi, các mối quan hệ cá nhân và sự tự nhận thức về chính bản thân.

Đối với một chẩn đoán, các cá nhân phải đáp ứng ít nhất năm trong số chín tiêu chí theo DSM-V:

• Nhận thấy hoặc sợ hãi bị bỏ rơi.

• Thay đổi tâm trạng, đã từng mắc trầm cảm hoặc rối loạn lo âu.

• Bốc đồng, hấp tấp.

• Các mối quan hệ không ổn định.

• Hành vi tự sát.

• Cảm giác trống rỗng.

• Không thoải mái, giận dữ mãnh liệt.

• Cảm giác bản thân không ổn định.

• Cảm giác cô lập.

Rối loạn nhân cách ranh giới có thể ảnh hưởng đến bất cứ ai, nhưng nó thường được chẩn đoán ở thanh thiếu niên và thanh niên. Có tới 40% thanh thiếu niên nhập viện trong các cơ sở điều trị sức khỏe tâm thần mắc rối loạn nhân cách ranh giới, khiến việc can thiệp sớm rất quan trọng. Mười phần trăm bệnh nhân mắc BPD có nguy cơ tự tử. Phụ nữ có nguy cơ mắc BPD cao hơn nam giới.

Có tỷ lệ mắc bệnh cao với các rối loạn khác như trầm cảm, lạm dụng thuốc, rối loạn ăn uống và các rối loạn nhân cách khác. Điều này thường làm cho BPD khó điều trị hơn. Các cá nhân mắc BPD phát triển các hành vi khác lạ khiến cho gia đình và bạn bè khó khăn trong việc hiểu họ, thường dẫn đến các mối quan hệ không được tốt. Những người bị rối loạn nhân ranh giới  thường từ chối trách nhiệm về cảm xúc và hành động của họ. 

Các gia đình của những người bị rối loạn này thường không biết phải làm gì và đưa người bệnh đến đâu để được giúp đỡ. 

Nguồn gốc và nguyên nhân có thể có của rối loạn nhân cách ranh giới.

Nguyên nhân của rối loạn nhân cách ranh giới vẫn chưa rõ ràng. Các nhà nghiên cứu về nhân cách tin rằng BPD là sự kết hợp giữa các đặc điểm sinh học và điều kiện môi trường. Từ bắt nạt đến chấn thương thời tâm lý thơ ấu liên quan đến tình dục và lạm dụng tình dục, bị bỏ rơi, một loạt các yếu tố môi trường có thể góp phần vào sự phát triển của rối loạn.

Những lựa chọn điều trị.

Trong khi không có thuốc nào được chỉ định để điều trị BPD, các loại thuốc ổn định tâm trạng có thể được sử dụng để điều trị các hành vi bốc đồng và nhiều triệu chứng khác. Tuy nhiên, chỉ uống thuốc hiếm khi hiệu quả nếu không có liệu pháp điều trị tâm thần làm nền tảng. Tâm lý trị liệu dưới dạng liệu pháp hành vi biện chứng (DBT) được coi là tiêu chuẩn vàng và gần như luôn được chọn để điều trị. Liệu pháp này dựa trên nhận thức kết hợp với các chiến lược chấp nhận và thay đổi để giúp các cá nhân nhận ra hành vi của họ và sự thay đổi tâm trạng, xử lý suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực. Mục tiêu điều trị là cho bệnh nhân để tìm hiểu cơ chế đối phó tốt hơn như điều chỉnh cảm xúc và kỹ năng đối phó với đau khổ.

Trực tiếp tư vấn và điều trị nghiện rượu, nghiện heroin, trầm cảm, lo âu, rối loạn tâm thần nội sinh hoặc do sử dụng rượu, cần sa, cỏ Mỹ, ma túy đá (nghiện đá, ngáo đá), thuốc lắc, ketamin. Tiến sĩ, Bác sĩ Trần thị Hồng Thu, hiện đang công tác tại Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương - Điện thoại, Zalo, Facebook 0988 079 038