ma túy đá, meth.

1. Tìm các tác động tức thời. Tác động của ma túy đá có thể kéo dài nhiều giờ đến cả ngày, tùy vào mức độ sử dụng. Sau khi dùng methamphetamine, người đó sẽ có những biểu hiện như:

• Hưng phấn (do mức dopamine trong não gia tăng).

•Tăng mức độ tỉnh táo.

• Tăng mức cortisol (hormone gây stress).

• Giảm lo âu hồi hộp.

• Tăng sự tự tin.

• Cải thiện sự chú ý và tập trung.

• Giảm sự ngon miệng.

• Cuồng tình dục hoặc tăng ham muốn tình dục.

• Tăng mức năng lượng.

• Hiếu động thái quá – với biểu hiện nói nhiều và không ngủ được.

• Ma túy đá được sử dụng với liều cao có thể gây ra: hồi hộp, bồn chồn, có hành vi bộc phát, run rẩy. Các triệu chứng này thường xuất hiện ở giai đoạn chuyển tiếp.

2. Quan sát các dấu hiệu trong thời gian dài. Một số triệu chứng về tâm lý có thể biểu hiện rõ rệt do các thay đổi hóa chất trong não, cho thấy người đó có dùng ma túy đá:

• Sút giảm khả năng phán đoán hoặc kiềm chế.

• Xuất hiện ảo giác hoặc ảo tưởng, chẳng hạn như nhìn hoặc nghe thấy điều gì đó không có thật.

• Có các hành vi gây hấn (ví dụ như vô cớ gây gổ).

• Gia tăng lo âu hồi hộp, trầm cảm.

• Hoang tưởng hoặc tin rằng có ai đó đang tìm cách hại mình.

• Tách biệt với xã hội.

• Mất ngủ.

3. Lưu ý về sự xáo trộn trong cuộc sống. Sự xáo trộn về chức năng, xã hội và nghề nghiệp xảy ra rất phổ biến ở những người sử dụng ma túy đá. Đời sống học tập, nghề nghiệp và xã hội của người sử dụng ma túy đá đều giảm sút. Bạn có thể phát hiện các dấu hiệu của các xáo trộn này bằng những cách sau:

• Giữ liên lạc với các giáo viên, những người đồng trang lứa hoặc bạn bè thân thiết bên cạnh người thân của bạn. Họ có thể giúp bạn theo dõi các hoạt động gần đây của người đó.

• Giữ liên lạc với các đồng nghiệp nếu người đó có làm việc. Họ có thể nói cho bạn biết người thân của bạn hành xử ra sao ở nơi làm việc và cung cấp cho bạn biết thông lệ hàng ngày của người đó, ví dụ như giờ giấc người đó đến chỗ làm và ra về, v.v…

• Quan sát tình hình tài chính, xã hội và pháp lý của người mà bạn nghi ngờ có sử dụng ma túy đá. Việc lạm dụng ma túy đá thường dẫn đến quan hệ xã hội không tốt, rắc rối về tài chính và thường xuyên dính dáng đến pháp luật.

4. Để ý dấu hiệu sút giảm về tư duy. Điều này có thể biểu hiện qua việc suy giảm nhận thức và sa sút trí nhớ. Việc sử dụng ma túy đá liên tục dẫn đến tổn hại nhiều tế bào não. Sự tổn hại này là do các hóa chất dùng trong quá trình điều chế ma túy đá gây ra và được biểu hiện qua việc làm giảm chức năng não và mất trí nhớ. Bạn hãy quan sát các dấu hiệu:

• Khó tập trung chú ý vào công việc.

• Khó khăn trong việc sử dụng trí nhớ và giải quyết vấn đề.

• Thiếu kỹ năng ra quyết định.

5. Quan sát các dấu hiệu của hiện tượng thiếu thuốc. Hội chứng thiếu thuốc xảy ra khi người lạm dụng ma túy ngừng sử dụng. Hầu hết các triệu chứng thiếu thuốc thông thường sẽ giảm trong vòng từ bảy đến mười ngày sau khi dùng ma túy đá. Không như ở các loại ma túy khác, các triệu chứng thiếu thuốc ở người dùng ma túy đá phần lớn thuộc về tâm lý hơn là thể chất. Các triệu chứng này bao gồm:

• Mất khoái cảm hoặc giảm động lực.

• Bứt rứt, hồi hộp hoặc trầm cảm.

• Thiếu khả năng kiềm chế bức xúc.

• Năng lượng sụt giảm hoặc mệt mỏi.

• Buồn ngủ.

• Suy giảm chức năng giao tiếp.

• Không có khả năng tập trung.

• Mất hứng thú tình dục.

• Có thể có ý nghĩ tự sát hoặc làm hại bản thân.

• Thèm thuốc cồn cào – có thể kéo dài đến năm tuần.

Trực tiếp tư vấn và điều trị nghiện rượu, nghiện heroin, trầm cảm, lo âu, rối loạn tâm thần nội sinh hoặc do sử dụng rượu, cần sa, cỏ Mỹ, ma túy đá (nghiện đá, ngáo đá), thuốc lắc, ketamin. Tiến sĩ, Bác sĩ Trần thị Hồng Thu, hiện đang công tác tại Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương - Điện thoại, Zalo, Facebook 0988 079 038